"Wahai umat manusia! Sesungguhnya Kami telah menciptakan kamu dari lelaki dan perempuan, dan Kami telah menjadikan kamu berbagai bangsa dan bersuku puak, supaya kamu berkenal-kenalan (dan beramah mesra antara satu dengan yang lain). Sesungguhnya semulia-mulia kamu di sisi Allah ialah orang yang lebih taqwanya di antara kamu, (bukan yang lebih keturunan atau bangsanya). Sesungguhnya Allah Maha Mengetahui, lagi Maha Mendalam PengetahuanNya (akan keadaan dan amalan kamu)."- Al-Hujurat: 13
sebelum kita cakap pasal nasionalisme, cuba korg fikirkan, apa sbnrnya maksud nasionalisme? cuba teka sendiri sebelum tgok jawapan kat bawah.
harapnya korg ada fikirkan satu jawapan sebelum menggunakan taktik "ain't nobody got time for that"
mesti ramai yang fikirkan bendera Malaysia bila cakap pasal nasionalisme
menurut Wikipedia, nasionalisme merujuk kepada kepercayaan atau ideologi politik yang melibatkan penggunaan sesebuah kumpulan sebagai identiti dalam pembinaan sesebuah negara. konsep ni mengingatkan saya tentang konsep negara bangsa dalam buku teks sejarah. negara bangsa sejauh yang saya ingt merujuk kepada pembinaan sebuah negara dengan menggunakan bangsa sebagai identiti utama negara tersebut. contohnya: negara Jerman utk orang berbangsa Jerman dan negara Perancis untuk org berbangsa Perancis. dalam konteks negara Malaysia, adakah negara kita sebenarnya dibina dengan menggunakan identiti bangsa Melayu?
sebelum kita menjawab soalan tu, jom tengok sejarah kewujudan nasionalisme ni. nasionlisme merupakan konsep yang agak moden, mula muncul pada abad ke 19. antara negara terawal yang muncul disebabkan oleh gerakan nasionalisme ni ialah Jerman dan Itali. Di Jerman, orang orang berbangsa Jerman disemarakkan utk bangun menentang pemerintahan kerajaan Napolean I di Jerman.
"Napolean I merupakan emperor kerajaan Perancis yang berjaya menguasai sebahagian besar benua Eropah pada waktu tu".
semangat nasionalisme ni kemudiannya merebak ke bahagian lain di Eropah seperti ke kerajaan Austria dan Turki Uthmaniyah. pada abad ke 20, semangat nasionalisme merebak ke seluruh dunia especially ke tanah jajahan bangsa bangsa Eropah di Asia, Amerika dan Afrika termasuklah Tanah Melayu. gerakan nasionalisme di kawasan jajahan bangsa Eropah ni biasanya melibatkan proses kemerdekaan.
konsep kenegaraan pun sebenarnya konsep yang agak moden. sebelum wujudnya 'negara', orang hidup di dalam kampung ataupun bandar yang biasanya dikuasai oleh sesebuah kerajaan. contohnya, sewaktu pemerintahan Kerajaan Melayu Melaka pd abad ke 15, orang orang yang berada di bawah kekuasaan Melayu Melaka bukanlah rakyat 'negara Melayu Melaka' tetapi kampung atau bandar mereka berada di bawah pengaruh kerajaan Melayu Melaka.
peta ni ialah peta semenanjung Malaysia dan Sumatera sewaktu kerajaan Melayu Melaka (kawasan yang kaler oren tu merupakan kawasan di bawah kuasa Melayu Melaka). perlu diingatkan bahawa pada waktu ni masih belum ada lagi Malaysia dan Indonesia. jadi walaupun kawasan kerajaan Melayu Melaka sampai ke Siak, Kampar dan Inderagiri di Indonesia, mereka hanyalah penduduk Siak, Kampar dan Inderagiri dan bukannya rakyat Melaka ataupun Indonesia.
kerajaan lama pada waktu ni pun x da sempadan politik yang jelas. peta ni cuma tunjuk sempadan yang dipercayai ahli sejarah merupakan kawasan paling jauh yang berada di bawah pengaruh Melaka.
sebagai org Islam, antara kerajaan yang penting dan relevan dengan konsep nasionalisme yang saya nak bincangkan ialah kerajaan Turki Uthmaniyah.
peta ni menunjukkan keluasan empayar Turki Uthmaniyah sewaktu zaman kehebatannya. pada abad ke 15-16. pada waktu ni kerajaan Turki Uthmaniyah ni sangatlah kuat sampai boleh mengalahkan empayar Byzantine (Rom Timur) dan mengambil alih Istanbul (Constantinople) dr Byzantine. kebanyakan kerajaan Islam pada waktu tu mempunyai hubungan dengan Turki Uthmaniyah, termasuklah kerajaan kerajaan Melayu di Asia Tenggara (Melaka, Acheh dan Johor)
kalau kita tengok dalam peta tu, Baghdad (ibu negara Iraq sekarang) , Mesir dan Syria berada di bawah pemerintahan Turki Uthmaniyah. Greece pun berada di bawah pengaruh Turki Uthmaniyah. tetapi setelah tersebarnya pengaruh nasionalisme dr Eropah, bandar bandar dan kerajaan kerajaan kecil di bawah pengaruh Turki Uthmaniyah mula berjuang untuk keluar dr pengaruh Turki Uthmaniyah. pengaruh ni tersebar ke Tanah Arab sehingga menyebabkan projek pembinaan landasan kereta api Hijaz tersekat sekitar perang dunia pertama.
"Landasan kereta api Hijaz ialah landasan kerata api yang dicadangkan oleh kerajaan Turki Uthmaniyah untuk menghubungkan Istanbul dan Mekah bagi membantu proses Haji orang orang Turki pada waktu tu."
Antara kesan gerakan nasionalisme ni ialah empayar Turki Uthmaniyah hilang pengaruhnya dan seterusnya berakhir pada 1923. Turki Uthmaniyah ialah kerajaan Islam terakhir sehingga ke hari ni.
saya pasti ramai yang masih ingt sejarah sekolah menengah. ada yang ingt lagi macam mana proses gerakan nasionalisme berlaku di Tanah Melayu? kita akan bincang perkara tu di masa depan, insyaAllah
bukalah buku sejarah anda yang anda dipaksa beli ketika berada di sekolah, tiber~ tapi seriously, ada gunanya.
motif letak dalil ayat Al-Quran: (critical thinking (chewah)) biarpun kita ni berbilang bangsa, kewarganegaraan etc. tetapi Allah dah menetapkan utk kita supaya berbaik baik dan berkenal kenalan sesama kita. saya berpendapat konsep nasionalisme ni agak menggugat keupayaan kita utk mengenali antara satu sama lain. dengan menetapkan kawasan x milik bangsa x, dan kawasan y milik bangsa y, ni seolah olah melebarkan lagi jurang utk cuba berkenalan dengan bangsa lain. Wallahualam. pendapat korang?
